Het gehoor van de kat

Al bij de geboorte gebruikt het kitten zijn gehoor. Maar pas na 9 dagen gaan de ogen open.
Met 12 dagen draait het kitten zijn hoofd naar de richting van het geluid en al na weer een week is hun scherp gehoor bijna volledig ontwikkeld.
Een dozijn spieren draaien de oren, onafhankelijk van elkaar tot bijna 180°. Kittens horen niet alleen duidelijker dan de mens, maar ook zelfs beter dan een hond.

Vanaf de 3e week leren de kittens belangrijke geluiden van onbelangrijke te onderscheiden. Voor de laatste zijn ze later Oostindisch doof.

 

Katten oor schematisch

Oorschelp of pinna.
Uitwendige gehoorgang of Auditory canal.
Trommelvlies of tympanic membrane.
Middenoor of middle ear.
Gehoorbeentjes of Ossicles(hamer, aambeeld en stijgbeugel).
Slakkenhuis of Cochlea.
Buis van Eustachius.
Geluidsgevoelige orgaan van Corti (in de gele spiraal).
Gehoorzenuw of auditory nerve.
Evenwichtsorganen of Semicircular canals.

De geluidsgolven worden opgevangen door het trechtervormige buitenoor, de uitwendige gehoorgang (b) en doorgegeven naar het trommelvlies (c). Dit vlies trilt als de huid van een trommel en brengt 3 kleine botjes (e) in het middenoor (d) in beweging. Deze geven op hun beurt de beweging door aan de ingang van het binnenoor, het ovale venster (f). Daarna bereiken de geluidsgolven het slakkenhuis (g), een systeem van kronkelige, met vocht gevulde kamers. Binnen deze kamers ligt het geluidsgevoelige orgaan van Corti (i), dat de golven vertaalt in elektrische impulsen en die via de gehoorzenuw (j) naar de hersenen zendt.

Het evenwichtsorgaan (k, de groene kronkels) zorgt ervoor dat de kat weet welke kant boven is. Het bestaat uit een aantal met vloeistof gevulde kamers, die zijn bezet met miljoenen kleine haartjes.
Wanneer de haartjes bewegen, zenden tastzenuwuiteinden signalen naar de hersenen. In de onderste kamers bevinden zich kristalletjes op de haartjes. Deze kristalletjes drukken op de haartjes die op een bepaald moment onderaan zijn. Dit zorgt dus voor de boven- en onderoriëntatie.
In de half-cirkelvormige kanalen steken de haartjes in velletjes weefsel, die met de vloeistof in de kanalen meebewegen. Dit gebeurt telkens als de kat de kop beweegt en werkt dus als het klotsen van water in een glas.
De 3 kanalen staan in feite loodrecht op elkaar en geven hierdoor informatie over richting en snelheid van elke beweging die de kat maakt.

Katten hebben 24 uur per dag een open oor. De trechtervormige oorschelpen van de altijd spitse oren vangen de kleinste trillingen op. Zacht ruisen of ritselen zet automatisch de beweging in gang, want de herkenning van geluiden van prooidieren is aangeboren. Alle andere geluiden leren ze.
Katten hebben een uitstekend gehoor. Ze zijn in staat om de verschillen in dichtslaande autodeuren te onderscheiden.
De kat hoort hogere geluiden dan de hond.
Een kat hoort geluiden van boven de 45.000 hertz (het geluid van vleermuizen). Voor mensen is alles hoger dan 20.000 hertz niet meer te horen.
Net als bij de mens neemt het waarnemen van hoge tonen af met het vorderen van de leeftijd. Als de kat 3 jaar is, begint dit al. Als ze 4.5 jaar zijn is het al duidelijk te constateren. Een normale kat heeft niet alleen een gevoelig gehoor met een grote omvang, maar is ook in staat de richting zeer precies te bepalen.
Hij kan geluidsbronnen onderscheiden die niet meer dan 5° uit elkaar liggen; dat is ongeveer 8 cm op een afstand van 1 meter.
Dit is net genoeg voor het jagen in volslagen duisternis.

Doofheid bij katten.
Er bestaan bij katten meerdere soorten doofheid:
1. Aangeboren doof.
2. Doof door ziekte.
3. Doof op latere leeftijd.
4. Oost Indische doof.

De doofheid kan optreden:
• reeds bij de geboorte of kort na de geboorte (aangeboren),
• of het kan op latere leeftijd (met oud worden).

De oorsprong van doofheid kunnen zijn:
• op basis van genetische aanleg van de kat, dat betekent dat het kan worden geërfd,
• of doofheid kan verworven als gevolg van een ontsteking, een ongeval, enz.

Het type van doofheid bij katten kunnen zijn:
• Geleidende, dwz de geluidsoverdracht naar de cochlea is geblokkeerd, omdat de gehoorgang of het middenoor holte gesloten, bijvoorbeeld door een ontsteking in het middenoor of door overmatige productie van oorsmeer.
• Sensorische vanwege het verlies van haarcellen in de cochlea(slakkenhuis).
Doofheid in witte katten is aangeboren, erfelijke en perceptieve.
Bij aangeboren erfelijke doofheid bij katten is de Stria(bepaalde cellen in het slakkenhuis) gedegenereerd, hierdoor ziet men ook een degeneratie van de haarcellen, en dus het verlies van gehoor.
Onderzoeken van de stria vascularis hebben aangetoond dat de melanocyten (pigmentcellen) ontbreekt en dat de ontwikkeling van de melanocyten in witte katten onderdrukt kort na de geboorte.
Het vermogen om te horen ontwikkelt tot de 3e week, met  3-4 weken na de geboorte begint een snel verlies van de haarcellen wat leidt tot doofheid.
Doofheid bij witte katten is vaak in combinatie met blauwe ogen. Maar ook odd-eyed katten kunnen doof zijn, ze zijn doof op dat oor, waarbij het blauwe oog zich bevindt.

Katten kunnen een verminderd gehoor hebben of geheel doof zijn, ook kan doofheid optreden in slechts een oor.
De onderzoekingen van G. Stam met 256 katten hebben aangetoond, dat 12% van de witte katten eenzijdig doof waren, en 38% van de witte katten waren bilaterale doof(beide oren), wat een totaal van 50% geeft.
Bij witte katten zonder blauwe ogen is 17% doof, bij katten met een blauw oog, deed doofheid voor bij 40% van de katten, en bij katten met twee blauwe ogen was 85% van de katten doof.
Niet alle witte katten met blauwe ogen zijn doof, maar het percentage dove katten is vrij hoog.

Genetica van doofheid bij katten
Erfelijke doofheid bij katten in combinatie met de pigment cellen is al bekend sinds de 19e eeuw.
Het werd ontdekt in 1828, en Charles Darwin schreef hier al over.
Het fokken met horende ouder-dieren kan  dove kittens opleveren, maar ook fokken met dove ouders zou kunnen resulteren in horende kittens.

Homozygote witte katten hebben meer kans op blauwe ogen te krijgen, en daarmee is de kans op doofheid verhoogd.
De kans is veel hoger hoe meer witte katten met blauwe ogen zijn betrokken door de generaties heen.
Homozygote witte katten met blauwe ogen afkomstig van het Siamese-gen en dat ook homozygoot voor de Siamese-gen (cs) zijn minder gevoelig voor doofheid.
Het mechanisme van erfelijkheid nog niet volledig onderzocht.

Kleuren, die hebben meer kans om dove katten te produceren

Alle witte katten van alle rassen, waar de witte is gebaseerd op het gen W:
• Vooral als ze blauwe ogen hebben.
• Ook wanneer  odd-eyed zijn, dat wil zeggen slechts een oog is blauw.
Doofheid is meestal eenzijdig aan die kant, waar het blauwe oog zich bevindt.
Ook katten met een (extreem) hoge hoeveelheid wit kunnen last hebben van doofheid (witte op basis van het Piebald spotting gen S, meestal de homozygote katten worden beïnvloed ), dat zijn katten met het “Van-patroon”:
• Vooral als ze blauwe ogen hebben.
• Ook wanneer de katten odd-eyed zijn, dat wil zeggen slechts een oog is blauw.
Doofheid is in dat geval meestal eenzijdig aan die kant, waar het blauwe oog zich bevindt.

Gevolgen doofheid:
Gevolgen voor de kat.
Het is niet echt bewezen, maar dove katten compenseren hun doofheid waarschijnlijk met een scherper gezichtsvermogen en een betere reuk. Door de neus zal de kat dan merken dat je in de buurt bent. Ook zijn ze extra gevoelig voor trillingen.
Bij een gedeeltelijke doofheid kan de kat door hard in de handen te klappen voor gevaren worden gewaarschuwd.
Beter is natuurlijk om uw dove kat niet buiten uw terrein of toezicht te laten. De meesten zullen bij druk verkeer geen 10 minuten overleven.

Gevolgen voor de fok katten
In veel organisaties is het niet toegestaan om twee witte katten kruisen.
Dat kan bijdragen aan het terugdringen van het aantal dove witte katten, maar dat is nog niet gevalideerd door middel van wetenschappelijk lange termijn onderzoek en serieuze statistische gegevens.
Een andere mogelijkheid zou kunnen zijn om blauwe ogen bij katten verbieden.
Maar een dergelijke actie is discutabel en twijfelachtig, omdat er nog steeds kat met odd-eyed ogen zou kunnen worden geboren door ouderdieren die oranje ogen hebben.
Ook dieren met oranje ogen kunnen doof zijn, het komt alleen minder voor.
Een ander alternatief is wit katten verbieden in het algemeen.
Dat is ook twijfelachtig en krijgt men herinnerd aan tijden die moeten worden achter ons hebben gelaten.
Witte dieren komen van nature in alle soorten. Is het het idee te verbieden in het algemeen witte dieren of om ze te onderscheiden?
In witte tijgers, die beroemd is geworden door geluk, want van de twee magiërs Siegfried en Roy, waar verschillende fokprogramma’s worden ontwikkeld om hen te redden van de onderscheiden, willen we witte dieren hebben, maar bij katten niet?
Een dergelijk kortzichtig denken is erg inconsequent en onlogisch.
Een andere, maar extreme alternatief zou kunnen zijn om homozygoot horen witte katten, wiens ogen zijn het resultaat van de Siamese-gen en die homozygoot zijn voor de Siamese-gen, te fokken, want in die witte katten de kans op doofheid is veel minder.
Er zijn vele onderzoeken uitgevoerd met betrekking tot voornamelijk honden, maar wetenschappelijk lange termijn onderzoek en studies bij katten met ernstige statistische gegevens zijn er helaas nog niet.
Dus zal  men moeten wachten tot wordt verduidelijkt, hoe de erfelijkheid van doofheid bij katten werkt.
Testen op doofheid geschied middels de Baer-test

2. Doof door oa. ziekte
Oorontstekingen (De zogenoemde Otitis kan door mijten, bacteriën of schimmels veroorzaakt worden en kan het gehoor schaden.
Bij oormijten zie je zwarte kruimelige uitscheidingen en een sterke jeuk. De oren lijken vies.
Bij de behandeling met medicijnen is het belangrijk dat ze voldoende lang en regelmatig gebruikt worden om alle mijten in hun diverse ontwikkelingsstadia te pakken.
Anders bestaat het gevaar van oorontsteking die naar het middenoor overslaat.
Een middenoorontsteking wordt gekenmerkt door het scheef houden van de kop. Ga onmiddellijk naar de dierenarts en laat de kat behandelen.
Gebruik geen wattenstokjes voor het schoonmaken van de oren, maar een papieren zakdoek om het vuil uit de oren te halen.

Verstopping van het oorgat of de gehoorgang door een vreemd voorwerp, oorsmeer of vuil of door gezwellen.
Scheuring van het trommelvlies.
Een ophoping van vocht in het middenoor.
Schade aan een deel van het gehoororgaan door verwonding.

3. Doof door ouderdom
Doofheid komt ook voor bij het ouder worden. Dit heeft dan meestal te maken met het minder beweeglijk worden van de gehoorbeentjes en het degenereren van de zenuwen van het binnenoor.

4. Oostindische doofheid.
Uitgaande van de gedachte dat een kat personeel heeft, kan men zich wel een voorstelling maken van Oostindische doofheid bij de kat.
Een kat die geen zin heeft om te komen als je roept.
Ze ligt net lekker op je vers gestreken was.

afbeeldingen zijn afkomstig van Eurocatfancy